Türkiye’nin ilk uzay yolcusu için geri sayım başladı. F-16 pilotu Alper Gezeravcı’yı "uzaya çıkan ilk Türk" unvanının sahibi yapacak Axiom Mission 3 (Ax-3) görevi kapsamında uzay aracı, 17 Ocak’ı 18 Ocak’a bağlayan gece 01:11'de fırlatılarak Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) doğru harekete geçecek. Ax-3 mürettebatının yolculuğu sırasında ve sonrasında yaşanacaklar kadar, uzay aracında bulunanların Dünya ile kuracağı ilk bağlantı da heyecanla bekleniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Takvim:&nbsp;Yolculuk, planlamaya göre yaklaşık 34 saat 20 dakika sürecek. 19 Ocak saat 11.30’daki kenetlenmenin ardından uzaydan Dünya’ya ilk bağlantı aynı gün saat 13.15'te sağlanacak.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mürettebat: Dört kişilik Ax-3 mürettebatı, istasyonda geçireceği 14 günde çeşitli bilimsel deneyler yapacak. Gezeravcı'ya NASA astronotu Michael Lopez-Alegria, İtalyan subay Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) proje astronotu Marcus Wandt eşlik edecek.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2024/0/2/1705412936442.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">NASA<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hangi deneyler yapılacak?</h2>Ax-3 mürettebatı, uzayda aralarında kanserden bağışıklık hücrelerine, alglerden propolise kadar literatüre katkı sağlayacak çalışmaların bulunduğu <a fr-original-style="" href="https://tua.gov.tr/tr/haberler/turk-uzay-yolcusu-uzayda-13-farkli-deney-yapacak" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">13 deney</a> yapacak. Bu deneylerden bazıları şöyle:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">gMETAL: Bu deneyle uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hâle getirilmesi amaçlanıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">MİYOKA:&nbsp;Mikro yerçekimi ortamında yapılacak kurşunsuz lehimleme deneyiyle, ISS'te elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajı yapılacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ALGALSPACE: Bu deneyle uzayda, Antarktik ve ılıman bölge mikroalglerinin büyüme verileri karşılaştırılacak. Böylece, literatürde ilk kez kutup alglerinin uzayda kullanımına yönelik bir çalışma yapılmış olacak. Uzayda algler, karbondioksitten oksijen rejenerasyonu, ek gıda temini, su iyileştirme, yaşam destek alanlarında kullanılmak amacıyla araştırılıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CRISPR-GEM:&nbsp;Deney sırasında uzun süreli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması sorununu çözmek için tasarlanan biyorejeneratif yaşam destek sistemleri üzerinde çalışılacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">UYNA:&nbsp;TÜBİTAK MAM'ın geliştirdiği deneyle yüksek sıcaklıklara dayanıklı yüksek mukavemetli alaşımların üretilmesi üzerine çalışılacak. Gezeravcı, bu deneyin devamında yaşam destek sisteminin geliştirilmesinin hedeflendiğini belirtti.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">VOKALKORD: Bu deneyle solunum sistemi fizyolojisi içinde yapay zeka desteğiyle seste meydana gelen frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yerçekimsiz ortamın etkilerinin insan sesi üzerine etkileri araştırılacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">OKSİJEN SATURASYONU:&nbsp;Deneyde yapay zeka desteğiyle verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yerçekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıklar tanımlanacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">METABOLOM:&nbsp;Bu deneyde, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri incelenecek. Çalışmanın var olan hastalıkların tedavisinde kullanılacak yöntemlere de ışık tutabileceği öngörülüyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzman deneyi: Bu deneyle zorlu koşullara adapte olan mikroalg türleri üzerinde yerçekimsiz ortamda büyüme ve dayanıklılık testleri yapılacak. Mikroalg türlerinin bu koşullarda metabolik değişikliklerinin inceleneceği; CO2 yakalama performanslarının ve O2 üretim kabiliyetlerinin tespit edileceği görev ile yaşam destek sistemi geliştirilmesi hedefleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">MESSAGE: Deneyde yerçekimsiz ortamdan etkilenen işlevi keşfedilmemiş genlerin tespit edilmesi ve uzay görevlerinde, bağışıklık hücrelerinden hangilerinin yerçekimi tarafından direkt olarak etkileneceğinin belirlenmesi amaçlanacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">PRANET: Bu deneyle de çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi incelenecek.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'nin Millî Uzay Programı</h2>Millî Uzay Programı; Türkiye'nin uzay çalışmaları alanındaki vizyonunu, stratejilerini, hedeflerini ve projelerini, koordineli ve entegre olarak yürütülmesine yönelik hazırlanmış bir proje. Program kapsamında atılan ilk adımlardan biri, bir Türk vatandaşının uzaya gönderilmesi için çalışmalara başlanmasıydı. Alper Gezeravcı da bu doğrultuda seçildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte:&nbsp;Millî Uzay Programı ile hedeflenenler arasında Türkiye'yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir konuma getirmek, yeni nesil uydu geliştirme alanında dünyaya rakip olabilecek ticari bir marka ortaya çıkarmak, uzaya erişim sağlamak amacıyla bir uzay limanı işletmesi kurmak, Ay yüzeyine millî teknolojilerle bir gezen araç göndermek ve Ay’a ulaşan sayılı ülkeler arasına girmek de bulunuyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Portre: Alper Gezeravcı&nbsp;</h2>Türk askerî pilot Alper Gezeravcı, 2 Aralık 1979'da Mersin'de dünyaya geldi. Hava Harp Okulu'ndan elektronik mühendisi olarak mezun olan, ABD Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü'nde harekat araştırması bölümünde ise yüksek lisans yapan Gezeravcı, 21 yıl boyunca Hava Kuvvetleri'nde F-16 pilotu olarak çok sayıda görevde yer aldı."Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu" görevi için Mayıs 2022'de 2 kişinin seçileceğinin duyurulmasının ardından Türkiye Uzay Ajansı’na (TUA) başvuruda bulunan Gezeravcı, 36 bin aday arasından seçilmiş; Cumhurbaşkanı Erdoğan, 29 Nisan 2023'te Alper Gezeravcı'nın asil, Tuva Cihangir Atasever'in ise yedek uzay yolcusu olarak belirlendiğini duyurmuştu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hatırlatma: Ax-3 mürettebatının yolculuğunu,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=1nXlbgjIoP4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">NASA’nın resmî YouTube kanalından</a>&nbsp;canlı olarak takip edebilirsiniz.</li></ul>

Axiom Mi Ion 3 ile ilgili hikayeler